Cynk, miedź, selen, żelazo i inne pierwiastki w życiu człowieka. Jakie są normy ich spożycia?
Witaminy i minerały pełnią wiele ważnych ról w naszym organizmie. To one przyczyniają się do zachowania jego równowagi i odpowiadają za prawidłowy przebieg róznorodnych procesów, w tym między innymi procesów metabolicznych oraz odpornościowych. Wiedza o ich prawidłowym poziomie, a także o tym, na jakie układy oraz sfery naszego życia wpływają, może być kluczem do zachowania zdrowia. Przeczytaj poniższy artykuł, by dowiedzieć się, kiedy oraz dlaczego warto zdecydować się na suplementację.
Aby odpowiedzieć sobie na pytanie, kiedy warto zdecydować się na dodatkowe spożywanie wskazanych pierwiastków, warto na początek poznać, jakie wartości przyjmuje zalecane dzienne spożycie. Przyjmowanie takiej ilości wskazanych pierwiastków decyduje o tym, iż zapotrzebowanie na nie jest zaspokojane praktycznie w 100%. Dla czterech wybranych przez nas dzienne zalecane spożycie mikroelementów wynosi odpowiednio:
Mężczyźni: 11 mg
Kobiety: 8 mg (w ciąży 11 mg, w okresie laktacji 12 mg)
Mężczyźni: 900 mcg*
Kobiety: 900 mcg (w ciąży i okresie laktacji 1300 mcg)
Mężczyźni: 55 mcg
Kobiety: 55 mcg (w ciąży 60 mcg, w okresie laktacji 70 mcg)
- Żelazo
Mężczyźni: 8 mg
Kobiety: 18 mg (w ciąży 27 mg, w okresie laktacji 9 mg, po 50 r.ż. 8 mg)
*mcg – mikrogram
Właściwości cynku
Cynk (zinc, Zn) jest jednym z kluczowych minerałów dla ludzkiego organizmu. Wchodzi w skład ponad 100 enzymów, przyczyniając się do utrzymania prawidłowego działania katalitycznego tych białek. Bierz udział w syntezie białek i DNA, a także w podziale komórek. Odgrywa niezwykle ważną rolę w procesach odpronościowych oraz w gojeniu się ran.
Niedobór cynku – jakie choroby powoduje?
Występowanie niedoboru cynku jest częstym problemem między nnymi ze względu na to, iż prawidłowy pomiar jego stężenia może być trudny. Wynika to z faktu, iż zazwyczaj jest on częścią bardziej skomplikowanej makrocząsteczki (np. kwasów nukleinowych), co powoduje trudność w dokładnym określeniu jego stężenia w stanie wolnym i związanym.
Co więcej, zbyt niski poziom tego pierwiastka z początku daje niecharaktrystyczne objawy. W pierwszej kolejności pojawiają się utrata apetytu, zmęczenie i osłabienie funkcji odpornościowych organizmu. Zauważalną zmianą, która następuje przy poważniejszym obniżeniu stężenia tego mikroskładnika, może być utrata włosów oraz rudniejsze gojenie się ran. Z łatwością pojawiają się zmiany skórne, takie jak trądzik. Pogorszeniu może ulec wzrok, a smak zmianie. Odnotowywane są także dyskunkcje seksualne, w tym impotencja oraz hipogonadyzm u mężczyzn.
Ze względu na pełnienie ważnych ról w układzie odpornościowym, niedobory cynku często wiążą się z występowaniem chorób autoimmunologicznych, w tym choroby Hashimoto.
Wpływ miedzi na człowieka
Kolejnym ważnym mikroelementem w życiu człowieka jest miedź (copper, Cu), która wchodzi w skład wielu enzymów (znanych jako “cuproenzymes” – metaloenzymy z miedzią) odpowiadających za produkcję energii. Co równie istotne, pomaga w utrzymaniu prawidłowej równowagi neurotransmiterów, co przekłada się na zdrowie układu nerwowego i równowagę psychiczną człowieka. Miedź bierze udział także w ekspresji genów, jest niezbędna do rozwoju mózgu oraz prawidłowej pigmentacji skóry. Pełni istotną rolę jako wsparcie układu odpornościowego, biorąc udział między innymi w zwalczaniu wolnych rodników i chroniąc przed przedwczesnym starzeniem się.
Zbyt niski poziom miedzi – jak może się objawiać?
Ze względu na to, iż minerał ten odgrywa szereg ważnych ról dla układu nerwowego, często pierwsze objawy zbyt niskiego jego stężenia obserwowane są w postaci zmian nastroju oraz zmniejszenia wydolności umysłowej. Ospałość, spadek nastroju, stany lękowe i depresyjne oraz niechęć do wykonywania prac umysłowych, czy też szybkie męczenie się nimi, mogą wskazywać właśnie na brak miedzy w organizmie.
Oprócz tego często zauważalne są anemia, osteoporoza oraz inne zmiany w strukturze kości, a także choroby tkanki łącznej. Może pojawić się między innymi hipopigmentacja oraz choroby skóry, a także jej wiotczenie i przedwczesne starzenie się. Zwiększa się ryzyko występowania przeziębień oraz innych chorób. Brak miedzi może wpłynąć też niekorzystnie na metabolizm tłuszczów, prowadząc do otyłości.
Właściwości selenu
Selenium (Se) to mikroelement, który wchodzi w skład selenoprotein – białek, odgrywających krytyczną rolę w procesach reprodukcyjnych i syntezie DNA, a także odgrywających niezwykle istotną rolę w metabolizmie oraz utrzymaniu prawidłowego stężenia hormonów, w tym hormonów tarczycy. Oprócz tego selen pomaga w prawidłowej ochronie organizmu przed stresem oksydacyjnym i infekcjami oraz poprawia kondycję włosów, skóry i paznokci.
Selen – pierwiastek, którego często brakuje w naszej diecie
Zbyt niski poziom tego mikroelementu jest obserwowany niezwykle często w krajach rozwiniętych i rozwijających się, w tym również w Polsce. Wynika to między innymi z faktu, że gleby na naszym terenie są ubogie w ten pierwiastek, co przekłada się na stosunkowo niską jego dostępność nawet w przypadku zróżnicowanej diety. Dodatkowo, osoby doświadczające wysokiego poziomu stresu są jeszcze bardziej narażone na obniżenie jego poziomu.
Niedobory selenu mogą prowadzić do zwiększenia ryzyka wystąpienia chorób serca i naczyń oraz stawów. Przykładami są tutaj charakterystyczne, bezpośrednio związane z obniżeniem poziomu tego mikroelementu: choroba Keshan (kardiomiopatia młodzieńcza) oraz choroba Kaszina-Beka (dystrofia stawów). Z niedoborami selenu wiążą się także choroby tarczycy, w tym choroba Hashimoto, a co za tym idzie także otyłość. Niemniej isotne jest obniżenie odporności organizmu oraz pogorszenie funckji układu nerwowego. U wielu osób obserwuje się stany depresyjne i lękowe, a u dzieci braki tego mikroskładnika mogą prowadzić nawet do opóźnienia rozwoju.
Bardzo zauważalne są także osłabienie włosów i paznokci, ich zwiększona łamliwość, jak również pogorszenie stanu skóry, objawiające się stanami zapalnymi i jej przedwczesnym starzeniem.
Właściwości żelaza
Żelazo (Iron, Fe) najbardziej znane jest ze zdolności do wiązania się z czerwonymi krwinkami oraz transportu tlenu w organizmie. Jest to jego podstawowa rola, odpowiadająca za dobre dotlenienie wszystkich komórek oraz prawidłowy przebieg wszystkich procesów fizjologicznych, w tym przede wszystkim metabolizmu komórkowego. Mikroelement ten jest absolutnie niezbędby do prawidłowego wzrostu fizycznego oraz rozwjou mózgu. Odpowiada za syntezę hormonów i enzymów, a także rozwój całego układu nerwowego.
Za mało żelaza – nie tylko anemia
Anemia jest bez wątpienia najbardziej znanym efektem niedoboru żelaza we krwi. Jednak zanim jest ona łatwo zauważalna i podlega diagnozie, może pojawić się szereg mniej charakterystycznych zmian, które również świadczą o spadku poziomu tego mikroelementu w organizmie. Wśród nich występują bladośc skóry i bladość śluzówek, szybkie męczenie się i ospałość. Wraz z pogłębianiem się niedoboru zaczynają występować bóle głowy i stawów, znaczące osłabienie organizmu oraz zaburzenia neurologiczne, takie jak zawroty głowy, zaburzenia, a nawet utrata świadomości.
Co bardzo ważne, zbyt niski poziom tego mikroelementu nie jest rzadkością, ponieważ może wynikać z nieodpowiedniej diety, ale także chorób i urazów, w tym również krwawienia w wyniku doznanych uszkodzeń ciała. W przypadku kobiet często wiąże się z bardzo obfitą menstruacją i zbyt ubogą dietą.
Inne ważne minerały i witaminy
Zdrowy tryb życia powinien być oparty o dostarczanie do organizmu wszystkich niezbędnych mu mikro- i makroskładników. Oprócz wymienionych wyżej do najwązniejszych mikroelementów należą także: wapń, magnez, chrom, mangan i jod. Niemniej istotną rolę odgrywają witaminy, w tym A, D, E, K, C, H, PP oraz cały szereg witamin z grupy B.
Wszystkie one odpowiadają za utrzymanie homeostazy organizmu i pełnią liczne funkcje, zapobiegając powstawaniu chorób i decydując o prawidłowym rozwoju organizmu. Są także niezbędne dla zachowania młodości i sprawności, zarówno fizycznej, jak i umysłowej.
Aby utrzymać prawidłowy poziom wszystkich mikro- i makroskładników, niezbędne jest spożywanie zróżnicowanej, bogatej we wszystkie związki odżwycze diety. Jeśli jednak nie jest to możliwe lub spożywane pokarmy nie są w stanie dostarczyć wystarczającej porcji składników odżywczych, warto sięgnąć po suplementy diety, które uzupełnią niedobory.
Suplementy diety – które kapsułki najlepiej wybrać?
Decydując się na suplementację, warto sięgnąć po łatwe do połknięcia, miękkie kapusłki, które zawierają organiczne związki wskazanych pierwiastków, takie jak glukonian miedzi, glukonian cynku oraz selenometionina w produktach marki Keloo. Znacznie przewyższają one konkurencyjne, nieorganiczne zamienniki, ponieważ związki organiczne są łatwiej przyswajalne. Ich wyższa biodostępność sprawia, że po połknięciu tabletki są praktycznie w 100% wchłaniane do organizmu. Dzięki temu każda kapsułka działa szybko i skutecznie, uzupełniając braki w mikro-elementach.
Keloo Organiczny Cynk + Miedź oraz Keloo L-selenometionina to produkty wegańskie, dzięki czemu mogą być stosowane w przypadku niedoborów również przez wegetarian i wegan. Co więcej, nie zawierają alergenów, sztucznych barwników i konserwantów, dzięki czemu nie podrażniają i nie wywołują uczuleń. Ich prosty skład gwarantuje, że sięgając po nie doskonale wiesz, co przyjmujesz. W parze z tymi zaletami idzie także atrakcyjna cena 20 zł (Zn + Cu) oraz 25 zł (Se) za 60 kapsułek.
